เทคนิคการเรียนการสอนวิชาภาษาไทยให้สนุก
เรียนรู้ภาษาไทยให้สนุก...
ฝึกคำกับสระ เมื่อเช้าเก็บมะเขือ ลงใส่เรือเตรียมไปขาย เรือนี้นั่งสบาย เรือเมื่อพายไปคล่องดี วันนี้ใส่เสื้อสวย แล้วรีบฉวยเสื่อม้วนนี้ ลงเรือในทันที ช่างโชคดีที่ลงเรือ
ภาษาไทยนอกจากเป็นสัญลักษณ์สำคัญทางวัฒนธรรมของชาติแล้วยังเป็นเครื่องมือในการสื่อสารและแสวงหาความรู้ตลอดชีวิต แต่ปัจจุบันยังพบปัญหาเกี่ยวกับการอ่านการเขียนของเด็กระดับประถมศึกษา คือ อ่านไม่คล่อง เขียนไม่คล่อง ที่ร้ายแรงกว่านั้นเด็กไม่สามารถอ่านออกเขียนได้ สาเหตุหนึ่งเป็นเพราะเด็กไม่สนุกต่อการเรียนรู้ มีความทุกข์เมื่อถึงเวลาเรียนเพราะรู้สึกว่าภาษาไทยเป็นเรื่องที่ยากต่อการเรียน ดังนั้น จึงได้จัดทำเอกสารเรียนรู้ภาษาไทยให้สนุก ระดับประถมศึกษาขึ้น เพื่อใช้เป็นแนวทางในการฝึกหลากหลายวิธี แบบเล่นปนเรียน ซึ่งเด็กระดับประถมศึกษายังชอบการเล่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการให้จังหวะ เสียงเพลง เป็นส่วนหนึ่งที่เด็กจะเกิดความสุขในการเรียน ผู้เรียบเรียงเอกสารได้นำมาใช้สอดแทรกในการฝึกอันจะทำให้การเรียนรู้น่าสนใจยิ่งขึ้น
เทคนิคการสอนวิชาภาษาไทยให้สนุก ๆ
ความรู้จากการปฏิบัติงาน
ก่อนอื่น คุณครูต้องปรับบุคลิก ให้สดชื่น รื่นเริง อารมณ์ดี น่าเข้าใกล้นะคะ สอนนักเรียนโดยนำตัวอย่างที่ใกล้ตัวเด็ก เล่าเรื่องสนุก ๆให้ฟังบ้าง ผ่อนคลายบรรยากาศในห้องเรียนให้เป็นกันเอง อย่าให้ดุหรือเข้มงวดเกินไป เด็กจะเครียด กลัว ทำให้เกลียดครู เกลียดวิชานะคะ เด็กทุกชั้นไม่ว่าเด็กเล็กหรือระดับโต ไม่ชอบฟังนาน ๆ เราเองก็เหมือนกัน ก็แทรกกิจกรรมในชั้น ให้เขามีส่วนร่วมบ้าง
ห้องก็จะบันเทิง วิชาของเราก็จะน่าเรียนค่ะ อย่าชิงโมโหเสียก่อน เวลาเขากวน อย่าลืมยิ้มกับเขาบ่อย ๆ
ที่สำคัญ ครูจะต้องมีความรู้ในเรื่องที่สอนอย่างกระจ่างแจ้ง สามารถตอบคำถามทุกคำถามแก่นักเรียนได้ เป็นผุ้รอบรู้ และรู้รอบ ซึ่งแสดงให้นักเรียนเห็นจนเกิดเป็นความศรัทธา เช่น เป็นคนตั้งใจจริง มีความสุข
ทุกครั้งที่อยู่ในห้องสอน เมื่อนั้น...สิ่งที่ครูอยากจะสอน แม้เรื่องจะยาก เรื่องอาจไม่สนุก นักเรียนก็จะใส่ใจ สนใจ เพราะเขาศรัทธา และเคารพความตั้งใจจริงในการสอนของครู ตัวครูก็ต้องเข้าใจที่จะสอดแทรกอารมณ์ขัน แม้จะเป็นเรื่องที่เป็นหลักการ
8 ขั้นตอนสอนภาษาไทยให้สนุก
บันได 8 ขั้น จะเริ่มจาก "การปลุกเร้ากระบวนการคิด" โดยใช้คำถามนำให้เด็กเกิดความสนใจ และ "ชี้ให้เห็นความสำคัญ" ของเนื้อหาที่จะเรียนว่าสำคัญต่อชีวิตอย่างไร เช่น การเรียนบทประพันธ์นั้น จะนำไปใช้ประโยชน์ในชีวิตได้อย่างไร และปล่อยให้เด็กๆ คิดตามถึงคุณประโยชน์ที่จะได้รับ เพื่อให้เห็นความสำคัญ และอยากที่จะเรียน
"หลากหลายแบบฝึกหัด" เป็นภาคปฏิบัติที่จะให้เด็กเริ่มแต่งกลอนแปด และจะย้ำให้ได้ฝึกทักษะซ้ำๆ พร้อมกับเสริมแรงกระตุ้นด้วยการให้รางวัลต่างๆ ในการฝึกทักษะนี้ครูต้องพิจารณาให้งานตามศักยภาพของเด็กแต่ละคน ถ้าคนไหนแต่งกลอนแปดไม่ได้ ให้แต่งกาพย์ยานี หรือกลอนสี่ จะคิดเสมอว่าอย่าบังคับให้เด็กต้องตามทันเพื่อนคนอื่น และอย่าคาดหวังว่าเด็กจะทำตามเป้าหมายเดียวกันได้ทุกคน ดังนั้นเป้าหมายจึงต้องเปลี่ยนไปตามความพร้อมและความสามารถของเด็กแต่ละคน
"ฉายความชำนาญ" เป็นการให้นักเรียนสร้างชิ้นงานที่ใหญ่ขึ้น เช่น แต่งบทประพันธ์ คำกลอนและรวบรวมให้เป็นหนังสือ นิทาน คำขวัญเมืองสุพรรณ โดยบูรณาการวิชาศิลปะ งานประดิษฐ์ให้ออกเป็นมาในรูปแฟ้มสะสมผลงานตามด้วย "นำเสนองานที่สร้างสรรค์" ให้เด็กๆ อธิบายกระบวนการจัดทำได้ออกมาเป็นผลงาน เมื่อเรียบร้อยจึงเข้าสู่”ขั้นตอนการประเมิน”ซึ่งต้องประเมินอย่างรอบด้าน ทั้งการประเมินตนเอง การประเมินจากกลุ่มเพื่อน และรับผลประเมินจากครู สุดท้ายก็รวบร่วมผลงานนักเรียนทุกคนออกแสดง ในรูปของนิทรรศการต่างๆ
“ระหว่างสอนควรสร้างบรรยากาศในห้องเรียน ครูต้องทำตัวให้ใกล้ชิดกับเด็กมากที่สุด ที่สำคัญไม่เลือกปฏิบัติ และให้ความเสมอภาคกับทุกคน สำหรับเทคนิคดีๆ ที่ใช้ได้ผล ว่า ครูจะไม่เอาบทเรียนเป็นตัวตั้งในการสอน แต่ใช้เด็กเป็นจุดศูนย์กลาง และดึงความรู้มาเกี่ยวพันกับชีวิตเด็กให้ได้ เคล็ดลับสำคัญคือ อย่าเอาการบ้านมาทำลายบรรยากาศในการเรียน และไม่จำเป็นต้องจ้ำจี้จ้ำไช ให้เด็กต้องส่งการบ้านทุกวัน เพราะจะทำให้เด็กเครียดจนไม่อยากมาเรียน ทั้งนี้คิดเสมอว่า เราสอนคนไม่ใช่สอนความรู้ ถ้าครูมุ่งสอนแต่เนื้อหาเด็กอาจจะไม่อยากเรียนได้ ครูจึงควรรู้ว่าเจตนารมณ์และเป้าหมายของการปฏิรูปการศึกษาคือการให้เด็กเรียนรู้อย่างมีความสุข
วิธีการสอนภาษาไทยอย่างไรไม่ให้เบื่อ
ต้องถามตัวเองก่อนครับว่าเบื่อที่จะสอนหรือเปล่า สอนด้วยใจหรือสอนตามหน้าที่
ถ้าสอนด้วยใจก็จะเข้าใจว่าควรทำอย่างไร เด็กแต่ละรุ่นแต่ละคนไม่เหมือนกัน ดังนั้นวิธีการสอนที่เหมือนกันอาจทำให้เด็กกลุ่มหนึ่งสนใจสนุกสนาน แต่เด็กอีกกลุ่มอาจเบื่อได้ การสอนที่ทำให้เด็กไม่เบื่อจึงไม่ใช่การสอนที่มีวิธีตายตัว หากแต่อยู่ที่การปรับเนื้อหาให้เข้ากับกลุ่มเด็กที่สอน มีกิจกรรมให้เด็กผ่อนคลายบ้างเป็นครั้งคราว
และเน้นให้เด็กมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่างๆอย่างสมัครใจ ไม่ใช่เป็นการบังคับด้วยการให้คะแนน
ควรเอาเกณฑ์การให้คะแนนเป็นตัวเสริม อย่ามองที่ผลงานเกินไป แต่ให้มองที่วิธีการค้นคว้าหาข้อมูลของเด็ก
และการมีส่วนร่วมในชั้นเรียนของเด็กมากกว่า เพราะธรรมดาเด็กย่อมต้องการการยอมรับจากกลุ่มเพื่อน
ดังนั้นการให้เด็กมีโอกาสแสดงความคิดเห็น หรือความสามารถที่ตนเองถนัด โดยแฝงไว้ด้วยเนื้อหาทางวิชาการ น่าจะเป็นวิธีการที่ดีในการสอนทีจะดึงความสนใจจากเด็กได้และจะทำให้การสอนน่าเบื่อน้อยลง
อีกประการที่สำคัญคือ หากผู้สอนเบื่อเสียเองและสอนแบบเสียไม่ได้ สอนโดยคิดว่าการสอนเป็นเพียงหน้าที่ที่ต้องทำ การสอนในชั่วโมงนั้นก็จะดูน่าเบื่อ
สอนภาษาไทยอย่างไรให้สนุก
จากประสบการณ์การสอนวิชาภาษาไทยเพื่ออาชีพ ระดับชั้นปวช.1 มาหลายปี สังเกตพบว่านักเรียนส่วนมาก จะให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรมการเรียนการสอนอย่างเบื่อหน่ายไม่มีความสุขและไม่สนุกสนาน
ในการเรียนวิชาภาษาไทย ซึ่งเป็นอย่างนี้มานานมาก ครูผู้สอนก็พยายามหาวิธีการสอน เทคนิคการสอนและกระบวนการเรียนการสอนอย่างหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการสอนโดยการเล่าเรื่องนักเรียนแสดงบทบาทสมมุติ ทำงานเป็นกลุ่ม ศึกษาค้นคว้า สอนโดยการทำรายงานและอีกหลากหลายวิธี ซึ่งครูผู้สอนขอใช้ชื่อเทคนิคการสอนนี้ว่า “เรียนปนเล่น” ผลปรากฏว่านักเรียนให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี
ครูหลายๆท่านอาจคิดว่าการเรียนการสอนแบบนี้น่าจะเหมาะกับนักเรียนชั้นประถมศึกษามากกว่าที่จะ
นำมาใช้กับนักเรียนระดับชั้นปวช. แต่เมื่อนำมาปรับใช้ก็ทำให้เห็นว่านักเรียนทุกคนชอบ สนุกสนานและกระตือรือร้นมาก วันใดที่มีการจัดกิจกรรมแบบนี้วันนั้นจะเป็นวันที่ครูได้เห็นรอยยิ้มของนักเรียน ครูจะพยายามให้นักเรียนทุกคนได้ทำกิจกรรม เมื่อทุกคนได้ฝึกจนมีความรู้ ความเข้าใจดีแล้ว ครูก็จะใส่เนื้อหาที่เกี่ยวข้องเพิ่มเพื่อให้นักเรียนเกิดความเข้าใจในเนื้อหาที่เรียนมากขึ้น
จะเห็นว่าการนำเทคนิคแบบ “เรียนปนเล่น” มาใช้กับการเรียนการสอนวิชาภาษาไทยนักเรียนมีความสุขสนุกสนานกับการเรียนการสอนมาก ครูผู้สอนเองก็มีความสุขไปด้วย นอกจากนี้เมื่อจบการเรียนการสอนแต่ละครั้งครูและเพื่อนต้องให้ขวัญกำลังใจโดยการปรบมือให้ผู้ที่ทำกิจกรรมได้สำเร็จ ถึงแม้จะไม่รวดเร็วก็ต้องปรบมือให้เพื่อเป็นขวัญกำลังใจ และที่สำคัญครูผู้สอนภาษาไทยจะต้องพัฒนาบุคลิกภาพให้ดูดีกระตือรือร้น เสียงดังฟังชัด กล้าแสดงออกสามารถแสดงท่าทางประกอบในสิ่งที่ตนเองพูด เล่าเรื่องหรือยกตัวอย่างให้สอดคล้องสมจริงสมจังกับสิ่งที่กำลังสอนหากคุณครูทุกคนสามารถทำได้การเรียนการสอนในวิชาต่างๆก็จะไม่น่าเบื่ออีกต่อไป
สอนภาษาไทยอย่างไรจึงจะสนุก
ช่วยกันทำให้เด็กๆอยากเรียนภาษาไทยกันดีกว่า
ก่อนอื่นเริ่มจากตัวครูผู้สอนก่อนอันดับแรก แล้วตัวครูจะต้องทำอย่างไรบ้างนะเหรอคะ
1. ยิ้มแย้ม แจ่มใสค่ะ แต่งตัวให้ดูดีเข้าไว้ เป็นการสร้างความมั่นใจให้กับตนเอง และยังทำให้ห้องเรียนมีชีวิตชีวามากขึ้น เพราะภาพลักษณ์ครูภาษาไทย ส่วนใหญ่จะสวมแว่นหนาเตอะ แต่งตัวเชย หน้าบึ้ง เนี๊ยบทุกอย่าง
2. มีความกระตือรือร้นที่จะค้นคว้าหาความรู้ให้กับตนเองเสมอ เป็นนักอ่านตัวยงเลยหล่ะคะ
3. เป็นนักพูดที่มีเทคนิคการพูดที่น่าฟัง พูดเพราะ พูดเสริมแรง รู้จักการพูดให้กำลังใจ
4. เป็นนักคิด คิดเสมอว่าทำยังไงเด็กๆจึงจะอ่านออก เขียนได้ คิดเป็น ทำเป็น โดยที่ตัวเด็กๆเองรู้สึกชอบและอยากทำเอง
5. เป็นนักปั้นมือทอง ครูจะรู้อยู่แล้วว่าเด็กๆของตนเองเก่งด้านไหน เราก็ต้องช่วยส่งเสริมด้านนั้นให้มากที่สุด ส่วนด้านไหนที่ต้องการพัฒนา ก็ต้องช่วยเหลือให้ถึงที่สุดเช่นกัน
6. เป็นพิธีกรจำเป็น จัดเวทีให้นักเรียนแสดงคิด ความความสามารถของตนเอง คอยชื่นชมให้กำลังใจและให้คำแนะนำดีๆ
สอนภาษาไทยอย่างไรให้สนุก
ความร่วมมือในการทำกิจกรรมการเรียนการสอนอย่างเบื่อหน่ายไม่มีความสุขสนุกสนานในการเรียนวิชาภาษาไทยซึ่งเป็นอย่างนี้มานานมาก ก็พยายามหาวิธีการสอน เทคนิคการสอนและกระบวนการเรียนการสอนอย่างหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการสอนโดยการเล่าเรื่องประเทืองปัญญา นักเรียนแสดงบทบาทสมมุติ ทำงานเป็นกลุ่ม ศึกษาค้นคว้า สอนโดยใช้เพลง การเรียนการสอนโครงงาน ทำรายงานและอีกหลากหลาย นักเรียนก็ให้ความร่วมมือบ้างแต่คิดว่ายังไม่เต็มที่ พบอีกวิธีการหนึ่งที่นักเรียนให้ความร่วมมือในการจัดกิจกรรมอย่างมีความสุขสนุกสนาน เรื่องคำประสม คำซ้อน พยายามให้นักเรียนทุกคนได้ฝึกสร้างคำจนครบทุกคน เมื่อทุกคนได้ฝึกสร้างคำจนมีความรู้ ความเข้าใจดีแล้ว จึงให้นักเรียนเล่นเกมต่อคำประสมและคำซ้อน โดยต่อคำประสมก่อนจึงต่อคำซ้อนเพื่อเป็นการเพิ่มความรู้ความเข้าใจ คือนักเรียนคนแรกเริ่มด้วยคำว่า น้ำปลา คนต่อไปต่อว่า ชาร้อน หมอนข้าง ช่างไม้ ใจดี ผีเรือน เพื่อนตาย ฯลฯ เห็นว่านักเรียนเขามีความสุขสนุกสนานมาก ครูผู้สอนก็มีความสุขไปด้วยครูและเพื่อนต้อให้ขวัญกำลังใจโดยการปรบมือให้ผู้ที่ต่อคำได้อย่างว่องไว ถึงแม้จะไม่ว่องไวก็ต้องปรบมือให้เพื่อเป็นขวัญกำลังใจ แต่ครูต้องคอยเป็นผู้ประสานและอีกสิ่งหนึ่งก็คือครูสอนภาษาไทยต้องมีบุคลิกกระตือรือร้น เสียงดังฟังชัด กล้าแสดงออกสามารถแสดงท่าทางประกอบสิ่งที่ตนเองพูด เล่าเรื่องหรือยกตัวอย่างให้ สอดคล้องสมจริงสมจังกับสิ่งที่กำลังสอน
เทคนิคการสอนภาษาไทยที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
เทคนิคหลากหลายลีลาภาษาไทย เป็นรูปแบบการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ขั้นตอนการสอนประกอบด้วย 5 ขั้นตอนดังนี้
1. ปลุกใจให้เริงร่า เป็นขั้นเตรียมความพร้อมที่จะให้นักเรียนอยากเรียนรู้เรื่องใหม่ในชั่วโมงนั้นๆ ซึ่งการปลุกใจให้นักเรียนอยากเรียนรู้ เช่น การนำเพลง เกม นิทาน มานำเข้าสู่บทเรียนจะทำให้นักเรียนเกิดความสนุกสนาน และพร้อมที่จะเรียนรู้
2. ดึงเนื้อหามาสัมพันธ์ เป็นการนำเสนอเนื้อหาเดิมเชื่อมโยงมาสู่เนื้อหาใหม่ ที่ต้องการให้นักเรียนเรียนรู้
3. บูรณาการหลากหลาย เป็นการจัดการเรียนรู้ที่นำกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยเป็นแกน แล้วดึงกลุ่มสาระอื่นๆเข้ามาเชื่อมโยงในเนื้อหาที่เรียนรู้ในชั่วโมงนั้นๆ เช่น ศิลปะ คณิตศาสตร์ ฯลฯ
4. สรุปสิ่งที่ได้เป็นเกมต่างๆ เป็นการนำเนื้อหาที่เรียนรู้ไปแล้วให้นักเรียนสรุปเนื้อหาที่ครูสอนไปแล้ว โดยใช้เกมมาประกอบในการสรุปเนื้อหา เป็นการเล่นอย่างมีความรู้นั่นเอง
5. เด็กสร้างชิ้นงานตามศักยภาพ เป็นการนำเสนอเนื้อหาที่นักเรียนเรียนรู้ว่านักเรียนเข้าใจเนื้อหามากน้อยเพียงใด โดยทำในรูปหนังสือเล่มเล็ก นิทานหน้าเดียว หนังสือสามมิติ ฯลฯ
ไอน์ส-ไตน์ ไอน์สไตน์ มีความฉลาดทางปัญญา ( IQ) ประมาณ 180 ขณะที่คนทั่วไปมีไอคิวประมาณ 90-110 เท่านั้น เขาได้ให้ข้อคิดที่สำคัญไว้ว่า ถ้าอยากจะให้ลูกฉลาด คุณแม่คุณพ่อควรจะเล่า นิทานให้ลูกฟังเป็นประจำ และถ้าจะให้ลูกฉลาดมากยิ่งขึ้น ทำอย่างไรรู้ไหมครับ ไอน์สไตน์บอกว่า ต้องเล่า นิ ทานให้ลูกฟังหลายๆ เรื่อง คิดว่าคนที่ฉลาดเช่นนี้ พูดไว้แบบนี้ เราคงต้องเชื่อว่าน่าจะเป็นอย่างนั้นจริงๆ "
โดยรู้ความหมายไปทีละเล็กทีละน้อย จนสามารถเชื่อมโยงภาพ และคำบอกเล่าที่ได้ยิน ตลอดจนจดจำเนื้อหาและเรื่องราวต่างๆ ที่นำไปสู่การอ่านตัวหนังสือได้อย่างมีความหมายต่อไป